Edirne İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü

Edirne Kuş Sarayları

     Le Brayn’ın kaleme döktüğü satırlar medeniyetimizin vardığı noktayı açıklamada son derece önemlidir. “Türklerin iyiliği insanlara münhasır değildir. Hayvanlarla, kuşlara da şamildir. Onlar ihtiyarlara ve çocuklara çok alâka gösterdikleri gibi hayvanlara iyilik etmekten de hoşlanırlar. Leylek ve kırlangıçlar kovulma tehlikesine maruz kalmaksızın istediği Türk evinin üzerinde yuvasını yapabilir." Tabiki Bursa’da inşa edilen ve tek bireşi benzeri olmayan Gurabahane-i Laklakan hastahanesini, yani leyleklerin sağlık ihtiyaçlarının karşılandığı medeniyet sarayını da unutmamak gerekir.
Serçe sarayı, Serçe köşkü gibi dilimizin en kıvrımlı ifadeleri ile telaffuz edilen yapıların en nadide örnekleri İstanbul’da yer almaktadır. Kuş sarayları çeşmelerden köprülere kadar, medreselerden camilere kadar pek çok farklı yapıda sanatkârane bir tarzda hayat bulmuşlardır. Kuş sarayları sadece görsel bir güzellik vermesi amacı ile inşa edilmiş birer mimari harika değildirler. Kuş sarayları inşa edilirken, binaların güneş gören ve rüzgâr almayan cepheleri tercih edilirken, diğer hayvanların ulaşamayacağı yüksekliklere konuşlandırılarak gerçek amacına da hizmet etmişlerdir.
      Payitaht Edirne’de kuş saraylarının nadide örnekleri olmasa da dikkatli gözlerle bakıldığında birkaç örneği ile karşılaşmak mümkündür. Payitahtta bu gibi inceliklerin olması sahip olduğumuz medeniyeti, sadece ihtişamlı mimari yapılara sığdıramayacağımızı da göstermektedir.
      Payitahtta yer alan kuş sarayları Eski Cami ve Meriç Köprüsü’nün bacakları ile köprünün gözlerinde yer almaktadır. Özellikle köprünün bacağında yer alan kuş balkonları çok ince ve üst düzey bir anlayışın ürünüdür. Rüstem Paşa Kervansarayında bulunan kuş evleri ise hanlarda sadece yolcuların değil kuşların da dinlendiğini ve konakladığını göstermektedir.
     Günümüz modern mimari anlayışında bu gibi incelikler görülmemekle birlikte, medeniyetin taşıdığı anlam gökdelenlerin yüksekliği ile ölçülmektedir. Bir zamanlar kuşlara bile balkon sefası yaptıran bir kültüre sahipken bugün elimizde kalan ise kuş uçmaz kervan geçmez şehirlerdir.
( Trakya Üniversitesi doktora öğrencisi Hakan Şallı kardeşimin kaleminden )
 
  • kuş sarayı
  • kuş sarayı
  • kuş sarayı
  • kuş sarayı