Mustafa Kemal’in resmi anlamda Edirne’ye ilk gelişinde, rütbesi binbaşıdır. İtalyanların 29 Eylül 1911’de Trablusgarp’a saldırmaları üzerine, Osmanlı yönetiminin görevlendirmesini beklemeden, gönüllü olarak o yöreye giden ve o toprakları “Osmanlılarındır, vermeyiz” inancıyla savunan az sayıdaki subay arasında Mustafa Kemal de vardır.

            Atatürk’ün Edirne’ye ilk gelişi

            Çok zor ve ağır savaş koşulları altında, amaçlarına ulaşma uğraşı veren subaylar; patlayan Balkan Savaşı’nın Edirne’yi de yuttuğunu ve düşman ordularının Çatalca’ya yöneldiklerini duyduklarında, İstanbul’a dönmekten başka çare bulamazlar.

            Bu gelişmelerin yaşandığı günlerde Mustafa Kemal, Viyana’da bir göz tedavisi görmüş ve Bolayır Kolordusu Hareket Şube Başkanı olarak görevlendirilmiştir. Edirne’de de 15. Kolordu bulunmaktadır ve merkezi Dimetoka’dır. Mustafa Kemal, Bolayır Kolordusu ile Doğu Trakya ve Edirne’ye yönelenler ve 21 Temmuz 1913’te Edirne’nin geri alındığı gün kente ilk girenler arasındadır. Mustafa Kemal Edirne’de Kaleiçi’nde, bugünkü adıyla İnönü Caddesi üzerinde, İstiklal Okulu yakınındaki Sarı Pansiyon’da 20 gün kadar kalmış, 10 Ağustos 1913’te Edirne’den ayrılmıştır.

            Atatürk’ün Edirne’ye ikinci gelişi

            Yıl 1916...Ve Anafartalar Kahramanı Mustafa Kemal Edirne’de

            Çanakkale’de kazandığı zafer üzerine üç terfi birden alan Albay Mustafa Kemal, Kolordu komutanlığı merkezi olan Edirne’ye 16. Kolordu Komutanı olarak gelmiştir. Osmanlı tarihinde bir komutana gösterilmeyen olağanüstü bir tezahüratla karşılanmış, adeta yer yerinden oynamıştır.

            Son defa Edirne’de

            M. Kemal Atatürk’ün Selimiye Camii’ye ziyareti

            Edirne’yi altüst eden kasırgada Selimiye Camii ile birlikte birçok cami hasar görmüş, birçoğunun minaresi yıkılmıştır. Atatürk Selimiye Camii’nde minberle avize arasında durur ve etrafındakilere “Beyler, hiçbir dine bağlı olmayan kalp istirahattan mahrumdur” diyerek söze başlar, “Bakınız ecdadımız İstanbul’un fethinden tam 125 sene sonra, bu şaheser camiyi İstanbul’da değil de Edirne’de yaptırmış; böylece Edirne’ye mührünü basmış, tapulaşmıştır. Büyük Usta Mimar Sinan, sanat ve din aşkıyla bu eseri bina etmiştir” der.

            Orada bulunan Bayındırlık ve Vakıflar Müdürlerine hitaben, başta Selimiye olmak üzere, Edirne’nin hasar gören bütün camilerinin tamiri için gerekli keşfin yapılarak bilançosunun üç gün içinde kendine verilmesini ister. Atatürk 25 Aralık 1930 günü Edirne’den ayrılmasından kısa bir süre sonra ödenekler Edirne’ye gelir ve hasarlı bütün camiler onarılır.